“Χωρίς τα όσπρια η ανθρωπότητα δεν θα είχε φτάσει ούτε μέχρι τον Μεσαίωνα."
- Ουμπέρτο Έκο
Τα όσπρια για αιώνες αποτελούν μέρος της καθημερινής μας δίατας και βρίσκονται στη βάση της Μεσογειακής Διατροφής. Αποτελούν μια εξαιρετική τροφή για όλες της ηλικίες λόγω των φυτικών ινών που περιέχουν, των μετάλλων αλλά κυρίως
λόγω των πρωτεϊνών τους, που είναι υψηλότερης διατροφικής αξίας από κάθε άλλη φυτική τροφή. Όλα τα είδη οσπρίων είναι πλούσια και σε κάλιο, φολικό οξύ, σίδηρο και μαγνήσιο, φώσφορο, ασβέστιο και φυσικά αντιοξειδωτικά. Παράλληλα, είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και αλάτι. Επειδή τα όσπρια περιέχουν λυσίνη, όταν συνδυάζονται με ρύζι αυξάνεται η βιολογική αξία της πρωτεΐνης του φαγητού, γι’ αυτό συνταγές όπως το ρεβιθόρυζο και το φακόρυζο αποτελούν εκτός από γαστρονομικό και διατροφικό θησαυρό!
Μια εντυπωσιακή επίδραση της καλλιέργειας οσπρίων στο περιβάλλον είναι το χαμηλό τους ανθρακικό αποτύπωμα. Όσο χαμηλότερο το ανθρακικό αποτύπωμα τόσο πιο φιλικό το προϊόν για το περιβάλλον. Ταυτόχρονα, τα όσπρια, ως ψυχανθή φυτά, μπορούν να προσλάβουν άζωτο απευθείας από την ατμόσφαιρα, χάρη στη συνεργασία τους με εξειδικευμένους
μικροοργανισμούς που "κατοικούν" στις ρίζες τους και δεσμεύουν το απαραίτητο άζωτο. Αποτέλεσμα της ιδιότητας αυτής είναι ότι για τα όσπρια βιολογικής καλλιέργειας δεν χρησιμοποιούνται καθόλου νιτρικά λιπάσματα που, εκτός του υποξειδίου του αζώτου, η βιομηχανική παραγωγή τους απαιτεί μεγάλες ποσότητες ενέργειας και επιβαρύνει περαιτέρω το περιβάλλον.
Στις περιοχές της Μακεδονίας και της Πελοποννήσου, υπάρχει παράδοση στην καλλιέργεια οσπρίων και δη φασολιών, όπως αποδεικνύεται και από τις αναγνωρισμένες Προστατευόμενες Γεωγραφικές Ενδείξεις: Φασόλια Γίγαντες- Ελέφαντες Πρεσπών, Καστοριάς, Κ. Νευροκοπίου, Φασόλια πλακέ μεγαλόσπερμα Πρεσπών, μεσόσπερμα Κ. Νευροκοπίου (στην Μακεδονία) και βανίλιες Φενέου (στην Πελλοπόνησο) όλες είναι μοναδικές γηγενείς ποικιλίες με μακρόχρονη παράδοση.
Τα βιολογικά Φασόλια Γίγαντες Ελέφαντες Πρεσπών, Φλώρινας, (ΠΓΕ 1998) καλλιεργούνται γύρω από τη Μικρή Πρέσπα, έναν τόπο μοναδικής φυσικής ομορφιάς και πολιτιστικής παράδοσης. Η καλλιέργεια πραγματοποιείται σε υψόμετρο 860μ, στην
προστατευόμενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Πρεσπών και σε μικρές οικογενειακές φάρμες. Οι καλλιεργητές εξακολουθούν να ασκούν τις παραδοσιακές γεωργικές μεθόδους. Η ποικιλία είναι γηγενής υψηλής ποιότητας, λεπτόφλουδη και εύκολη στην
ετοιμασία (σύντομος χρόνος βρασμού), που καλλιεργείται στην περιοχή από τον 16ο αιώνα. Η ποικιλία διακρίνεται από το πολύ μεγάλο μέγεθος των φασολιών, το νεφροειδές σχήμα και το λευκό τους χρώμα.
Τα βιολογικά Φασόλια Πλακέ Μεγαλόσπερμα Πρεσπών, Φλώρινας, (ΠΓΕ 1998) καλλιεργούνται επίσης γύρω από την Μικρή Πρέσπα σε έδαφος ελαφρύ, ζεστό και εύφορο, πλούσιο σε οργανική ύλη που στραγγίζει καλά. Η ποικιλία αυτή διακρίνεται από
το μεγάλο μέγεθος των φασολιών, το νεφροειδές τους σχήμα και το λευκό τους χρώμα.